Kadın için doğurganlığın sona erdiği döneme menopoz denir. Tıpki ergenlik gibi tamamen fizyolojik bir süreç olan menopoz döneminde yumurtalıklar yaşlanarak fonksiyonlarını kaybeder ve üreme çağı biter. 

Menopozun en önemli belirtisi 1 yıl boyunca adet görememektir. Bu dönemin öncesine menopoz öncesi dönem, sonrasına ise menopoz dönemi denir. Menopozun ortalama yaşı (ülkemizde) 51'dir. Ancak daha erken ya da geç de olabilir.

Menopoz Şikayetleri

Menopoz süreci her kişide farklı seyredebilir, şikayetler kişiden kişiye farklılık gösterebilir, kimi insanda şiddetli seyrederken kimisinde hafif geçilebilir. Hormonal dengelerdeki değişimlerden dolayı doğal olarak psikolojik şikayetler baş gösterebilir. Östrojen eksikliğinden kaynaklı bu şikayetler erken dönemde karşımıza çıkabilirken kalp damar hastalıkları ve kemik erimesine bağlı şikayetler geç dönemde görülebilir. Sıcak basması ve terleme en sık görülen menopoz şikayetleridir. Sıkıntı hali, huzursuzluk, iştah kaybı, hafıza kaybı, konsantrasyon bozukluğu, değişken ruh hali, libido kaybı menopozun belirtileri arasındadır. Laboratuvar bulgusu östrojenin 20’nin altında, FSH'nin 40'ın ve LH’nin 20'nin üzerinde olmasıdır. FSH ve LH seviyeleri menopozdan 3 yıl sonra en yüksek seviyeye çıkar ve daha sonra kademeli olarak iner.

Menopoz Tedavisi

Menopoz tedavisini menopoz öncesi (pre-menopozal) ve menopoz sonrası (post-menopozal) dönem olarak iki ayırabiliriz.

Pre-menopozal dönem:Menopoz döneminde FSH ve yumurtalıklardan sentezlenen östrojenler eski özelliğini kaybeder. Yumurtalıklar yaşlanıp hormonal değişiklikler meydana gelirken tedavi bu değişimlerden dolayı görülen şikayetlere göre yapılır. Bu dönemde en çok görülen şikayetler ateş basması ve düzensiz adet kanamalarıdır. Genellikle hormonal tedaviler uygulanır. Tedavinin dozu menopoz sonrası dönemdekinden farklıdır. Amaç hastanın belirli dönemlerde adet kanamasının oluşumunu sağlamak ve hastayı rahatlatmaktır.

Post-menopozal dönem: Menopoz sonrası dönemin tedavisinde asıl amaç kaybedilen östrojen hormonunu yerine koymaktır. Burada en önemli sorun hormonların nereye, ne şekilde ve ne kadar süreyle kullanılacağıdır. Ateş basması şikayetlerinin veya vajinal incelmelerin engellenmesi durumunda kişiye uygun olacak tedavinin yol ve süresini hesaplamak mümkün olabilir. Menopozun geç sorunu olan kemik erimesinin hızlanması ve kalp-damar hastalığı riskinin artması söz konusu olduğunda ise kişiye özel tedavi dozunu ayarlamak mümkün olamaz. Bu sebeple tedaviler çeşitli araştırmalardan elde edilmiş sonuçlar çerçevesinde planlanmaya çalışılır.