Doğumun 24 hafta ile 37. hafta arasında gerçekleşmesine erken doğum (prematüre doğum) denir. Erken doğumların yüzde 70 'i 34 ila 37. haftalar arasında gerçekleşir. Bu hafta aralarındaki doğumlara geç preterm eylem denir. 37 ile 41. hafta arasında gerçekleşen doğumlar ise normal zamanında olan doğumlardır. Doğum sancılarının 37. haftadan önce başlaması ise erken doğum tehdidi olarak adlandırılır.

Doğumların ortalama yüzde 10'u normal zamandan erken gerçekleşir. Erken doğumlar konjemital anomaliler dışındaki yenidoğan ölümlerinin yüzde 75'inin nedenidir. Bebeğin yaşama şansı doğum haftası ilerledikçe artar. Örneğin 24. haftada doğan bebeklerin yaşama şansı çok düşükken 26. haftada doğanların yaşama şansı yüzde 50'dir. 34. haftadan sonra doğan bebeklerin yaşama şansı ise daha yüksektir. Halk arasında yaygın olan “7 aylıkken doğan bebeğin yaşama şansı 8 aylık bebeğe göre daha fazladır” anlayışı doğru değildir. Öte yandan erken doğan bebeklerde görme bozuklukları, işitme sorunları, kronik akciğer hastalığı, spastisite gibi sorunlar görülebilir.

Erken Doğum Nedenleri, Risk Faktörleri

• Daha önce erken doğum yapılması

• Daha önce ölü doğum yapılması

• Rahimde şekil bozuklukları

• Rahim ağzı ile ilgili ameliyat olunması

• Sigara

• İlaç bağımlılığı

• Kansızlık

• Kronik rahatsızlıklar

• Stres

• Hamilelik sırasında geçirilen idrar yolu enfeksiyonları

• Hamilelikte kanama olması

• Sosyoekonomik seviyenin düşük olması

• Yüksek tansiyon

• Siyah ırk

• Zarların erken açılıp su gelmesi

• Çoğul gebelikler

• Aşırı fiziksel aktivite

• Doğumlar arasındaki sürenin kısa olması

• Anne 18yaşından küçük veya 40 yaşından büyük olması

• Annenin aşırı zayıf olması

• Oligohidramnios, polihidramnios (Amnion suyunun az veya fazla olması)

• IVF, ICSI (tüp bebek)

Erken Doğan Bebeklerde Görülebilen Sorunlar

• Respiratuat distres sendromu (Solunum sıkıntısı)

• Bronkopulmoner displazi (Akciğer hastalığı)

• Beyin kanaması

• Barsak hastalığı

• Sepsis, Grup B streptokok enfeksiyonu

• Sarılık

• Prematüre retinopatisi (Görme bozukluğu)

• Patent duktus arteriozus (Damar sorunu)

• Prematüre anemisi

• Hipoglisemi

• Uzun dönemde görme ve işitme problemleri, miyopi, şaşılık, astım, hipertansiyon, bozulmuş glikoz toleransı

Erken Doğum Tedavisi

Tedavide zaman kazanmak için sancıları durdurma işlemi yapılır. Bu işleme tokoliz denir. Bunun için ritodrin, magnezyum sülfat, nifedipin, indometazin, oksitosin antagonistleri (atosiban), nitrik oksit gibi ilaçlar kullanılabilir. İlaç tedavisinin yanında yatak istirahati, sıvı ihtiyacının giderilmesi ve sakinleşmek önemlidir. 24-34 hafta arasındaki gebeliklerde akciğer gelişimini tamamlamadığı düşünülen bebeklerin doğumdan önce tamamlamasına yardımcı olmak için betametazon türü steroid ilaçlar anneye verilir.

Aşağıdaki durumlarda erken doğumu durdurmak için tokoliz yapılmaz:

• Ölü fetusun olması durumunda

• Fetusta ölümcül anomali olması durumunda

• Fetal iyilik hali testlerinin kötü sonuç vermesi durumunda

• Ciddi intrauterin (rahim içi) gelişme geriliği

• Gebelik zarlarının iltihaplanması durumunda

• Vajinada şiddetli kanama olması durumunda

• Ciddi tansiyon yüksekliğinde